Karlofça Antlaşması, Osmanlılarla Kutsal Birlik (Avusturya, Polonya,
Venedik ve Rusya) arasındaki çatışmaları (1683-99) sona erdiren barış
antlaşması (26 Ocak 1699). Bu, antlaşmayla Erdel (Transilvanya) ve
Macaristan’ın büyük bölümü Osmanlıların denetiminden çıkarak
Avusturyalıların eline geçmiş, Orta Avrupa’nın doğusunda Osmanlı nüfuzu
belirgin biçimde zayıflamıştır. 1697 yazının sonlarında kuzeye doğru
büyük bir sefer düzenleyen II. Mustafa, 11 EylüPde Zenta (bugün Senta)
Çarpışmasında Savoie prensi Eugène’in önünde ağır bir yenilgiye uğradı.
Padişah daha önce de Avusturyalılar karşısında bozguna uğramıştı;
ayrıca Rusların tehdidi sürüyor, savaş dışındaki İngiltere ve Hollanda
da Osmanlı Devleti’ne diplomatik baskı uyguluyordu. Bu
durumda II. Mustafa görüşme masasına oturmaya razı oldu. 1698′de
Belgrat yakınlarındaki Karlofça’da (bugün Sremski Karlovci. Yugoslavya)
başlayan görüşmeler 72 gün sürdü. Böylece Osmanlılar ilk kez
Avrupa ülkeleriyle görüşmeyi, tarafsız güçlerin aracılığını ve
yenilgiyi kabul ediyordu. 26 Ocak 1699′da Osmanlı Devleti, Avusturya,
Polonya ve Venedik’le banş antlaşmaları imzaladı. Antlaşmayla Theiss
(Tisa), Maroş (Mureşul) ve Tuna ırmaklanyla çevrelenen Temeşvâr’daki
Banat dışında bütün Macaristan, Erdel, Hırvatistan ve Slovenya
Avusturyalılara veriliyordu. Bu antlaşma 25 yıl süreyle geçerliliğini
korudu. Venedikliler ise 1715′te Osmanlıların geri alacağı Mora
Yarımadası (Pèloponnesos) ve Cattaro (Kotor) limanıyla birlikte
Dalmaçya’nın büyük bölümünü ele geçirdiler.
Polonya, Moldavya’da fethettiği toprakları bıraktı, ama buna karşılık
Podolya’yı ve Dinyeper Irmağının batısında 1672′de Osmanlıların eline
geçen bazı Ukrayna topraklarını elde etti. Osmanlılarla Ruslar
Karlofça’da yalnızca iki yıllık bir ateşkes üzerinde anlaştılar. Ama
14 Temmuz 1700′de imzalanan İstanbul Antlaşması’yla Azak Ruslara
verildi ve çarın İstanbul’da sürekli bir diplomatik heyet
bulundurmasına izin verildi. Azak 17U’de Osmanlı topraklarına katıldıysa
da 1783′te yeniden Ruslara geçti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder